Niczym nastoletni James Bond - James Ponti, Miejscy szpiedzy. Miasto świateł

Sara Martinez ma dwanaście lat i jak dotąd jej życie nie było usłane różami. Poznajemy ją, gdy staje przed sądem oskarżona o hakerstwo. I Sara hakerką rzeczywiście jest, jednak włamała się na serwery nowojorskiego sądu w zbożnym celu. Chciała znaleźć dowody na przestępczą działalność swoich rodziców zastępczych. A ci do wzorowych opiekunów nie należą.

James Ponti nie boi się poruszać ważnych tematów w powieści dla nastoletniego czytelnika. Bez skrupułów ukazuje patologię funkcjonowania systemu opieki nad osieroconymi nieletnimi, ujawnia krzywdy, jakie mogą im się przytrafić (np. „matka” i „ojciec” Sary za karę zamykają w szafie swojego kilkuletniego podopiecznego).

Na rozprawie zjawia się tajemniczy mężczyzna. Chce pomóc Sarze, jednak nie bezinteresownie. Dziewczyna może w sumie podziękować sobie i swoim umiejętnościom komputerowym. To dzięki nim została zauważona i złożono jej propozycję wstąpienia do szkoły nastoletnich szpiegów w Edynburgu. Skupia ona dzieci o różnych talentach, które na co dzień doskonalą się w szpiegowskim rzemiośle, od czasu do czasu wyruszając na misje specjalne.

Ten fach tajnych agentów został tu zresztą fachowo i szczegółowo opisany: od sztuki kamuflażu, po prawidłowo przeprowadzoną obserwację. W książce pojawiają się też prawdziwe budynki służb specjalnych różnych krajów. Jako fan książek Johna le Carré, doceniam przyzwoity research.

W „Miejskich szpiegach...” Sarę i jej nowych przyjaciół czeka skomplikowana i niebezpieczna misja, podczas której będą musieli stawić czoło tajemniczej organizacji Umbra, która zagraża pokojowi na świecie. Ta organizacja jako żywo przypomina Spectre z filmów o agencie 007. Sara Martinez i spółka to zresztą taka wersja nastoletniego Jamesa Bonda.

Ponti wczuwa się tak w swoich bohaterów, jak i małoletnich odbiorców, i wiarygodnie oddaje problemy wieku nastoletniego, trudności z przystosowaniem się do grupy, dogadaniem z kolegami. W książce znajdziemy właśnie pod tym względem rozbudowany wątek obyczajowy.

Jest to też opowieść multikulturowa. Młodzi szpiedzy wywodzą się praktycznie z całego świata (w retrospekcjach dowiadujemy się, w jaki sposób zostali zwerbowani, a ich nowe pseudonimy odnoszą się do miejsc, z których się wywodzą), są przedstawicielami różnych kultur, nacji, ras i religii. Mimo to potrafią się porozumieć i żyć w przyjaźni. Ładna i ważna to nauka dla młodego czytelnika, zwłaszcza w dzisiejszych czasach.

Miejsce akcji powieści, jak w dobrym szpiegowskim tomie, zmienia się niczym w kalejdoskopie. Mamy więc Stany Zjednoczone, jest też klimatyczna Szkocja, a potem Paryż. Wszystko to opisane z pazurem. James Ponti potrafi oddziaływać na wyobraźnię czytelnika (nie tylko tego nastoletniego, dorosły również znajdzie przyjemność w lekturze – o ile uda mu się podprowadzić książkę swojej latorośli).

Autor traktuje swojego czytelnika z pełną powagą. Dwunastolatka jest tu postrzegana przez dorosłych na równi z innymi, sama też jest bardzo zaradna i samodzielna. Każdy, kto pozna jej przygody, zapragnie być taką Sarą Martinez.

„Miasto świateł” trzyma w napięciu. Zaczyna się jak u Hitchcocka mocnym uderzeniem, a potem jest już tylko goręcej. Krótkie rozdziały zapewniają dynamikę lektury. Dość spore litery będą odpowiednie dla młodszego odbiorcy. W ogóle książka jest świetnie dopracowana pod względem edytorskim. Tłumacz i redaktor spisali się na medal. Twarda oprawa i ładna okładka dopełniają całości. A na końcu jeszcze znajdziemy krótkie biogramy każdego z bohaterów – to bardzo fajny zabieg przyciągający uwagę czytelnika.

James Ponti jest scenarzystą, co widać w poukładanej, przemyślanej strukturze jego książki. Autor zna się na pisarskim fachu. W powieści trafimy na różne odwołania kulturowe, na przykład na książkę (ale i wystawiany na West Endzie w Londynie musical) „Matylda” Roalda Dahla. Ponti bawi się słowem, nie stroni od gier językowych.

W podobnym klimacie i o bardzo zbliżonej tematyce jest również młodzieżowa seria powieści „CHERUB” Roberta Muchamore'a. „Miejscy szpiedzy. Miasto świateł” w teorii są przeznaczeni dla grupy wiekowej 9+. Ale, tak jak już wspomniałem, sięgnąć z przyjemnością może po nią każdy.

James Ponti

„Miejscy szpiedzy. Miasto świateł”

przeł. Kaja Makowska

Wydawnictwo Dwukropek

Warszawa, 2020

363 s.