Śmierć i kaseta magnetofonowa - Przemysław Żarski, Blizna

Pisarz już na początku zaprasza nas do przyglądania się scenie, która została przerwana w „Śladzie”. „Blizna” jest więc bezpośrednią kontynuacją historii, której kolejne odsłony zdecydowanie warto poznawać chronologicznie, by nie pozbawić się przyjemności z odkrywania wszystkich zagadek i twistów, które przygotował dla nas autor.

Błażej Uryga, podwładny Krefta, ma wypadek. Gdy odzyskuje przytomność dowiaduje się, że ktoś próbuje wrobić go w sprawę związaną z przemocą wobec kobiet.

Tymczasem Robert Kreft dalej babrze się w śledztwie, które rozpoczęło się już w „Śladzie”. Na celowniku ma przestępcę nazwiskiem Przewłocki. Jednocześnie próbuje też dowiedzieć się czegoś więcej o samobójczej (choć komisarz nie chce wierzyć w tę wersję wydarzeń) śmierci swojej matki.

Przemysław Żarski zabiera nas w środek lat dziewięćdziesiątych, czasy dzieciństwa Roberta Krefta. Przyszły policjant bierze wtedy udział w dramatycznym zdarzeniu, którego konsekwencje wypływają dzisiaj i łączą się ze sprawą prowadzoną przez dochodzeniowca.

Intryga „Blizny” jest pokręcona, a zakończenie dość skomplikowane. Z wyjaśnieniem wszystkich wątków będziemy musieli poczekać do trzeciej części tej opowieści.

Żarski wiarygodnie odtwarza aurę lat dziewięćdziesiątych. Poprzez zapamiętane i przeze mnie z tamtych czasów detale dociera do wspomnień każdego, kto wtedy żył, i zmusza do porównania ich ze swoją wizją końcówki dwudziestego wieku. Mamy więc dzieciaki biegające po podwórku z kluczem do mieszkania zawieszonym na szyi, czytanie komiksów, gry planszowe, komputer commodore czy kasety magnetofonowe. Autor tworzy sceny żywcem wyjęte z tamtych lat, zgodne z ówczesną rzeczywistością do najdrobniejszego szczegółu. Snuje opowieści spod szyldu: „Magiczne lata 90.”. Jednak do czasu. W pewnym momencie historia zakręca i już taka sielankowa nie jest...

Pisarz potrafi też nastraszyć czytelnika. Sprawnie kreuje antagonistów. Wspomniany Przewłocki to mężczyzna z pozoru grzeczny, kulturalny i spokojny. Dopiero w newralgicznych momentach wychodzi z niego nie tak znowu głęboko ukryte zło. Zapewne nikt z nas nie chciałby spotkać takiego typka na swojej drodze.

W tym miejscu muszę się odnieść do kwestii doboru nazwisk bohaterów. Mnie one sprawiły szczególną radość (Przewłocki, Kantyka), ponieważ kończyłem ten sam wydział na Uniwersytecie Śląskim, co i Przemysław Żarski. Powiem tyle: wykładowcy, strzeżcie się, bo nigdy nie wiecie, czy któryś z waszych studentów nie zostanie pisarzem kryminałów i przynajmniej z nazwiska nie umieści was w swojej książce w roli czarnego charakteru...

Autor świetnie buduje dojmującą atmosferę opowieści. „Blizna” to prawdziwie ciężki kaliber w literaturze gatunku. Ta groza jednak nie wynika z naturalistycznych, krwawych opisów zbrodni, tylko z umiejętnego kreowania postaci i chwytających za gardło opisów zdarzeń. Żarski wiarygodnie też oddaje działalność lokalnego układu przestępczego powiązanego z prokuraturą i władzą. Do tego obok wątku kryminalnego przemyca interesujący motyw życia prywatnego Krefta czy Urygi i problemów, z którymi muszą się oni zmagać na co dzień już po godzinach urzędowania.

Jedynie mało przekonujący wydał mi się wątek dwunastolatka, który przeżywa doprawdy traumatyczne chwile, a potem przez całe życie nie zwierza się z nich nigdy nikomu. Co więcej, zostaje policjantem, a więc przechodzi przez testy psychologiczne, które niczego niepokojącego u niego nie wykrywają.

Bardzo przypadła mi do gustu lektura „Blizny”. A Przemysław Żarski już drugi raz przekonał mnie, że jest sprawdzonym „kryminalistą” i po jego książki można sięgać w ciemno.

Przemysław Żarski

„Blizna”

Czwarta Strona Kryminału

Poznań, 2020

464 s.

Recenzję „Śladu” przeczytacie TU.

Nasze wywiady z autorem znajdziecie TU oraz TU.