.jpg#joomlaImage://local-images/slider-top/przyszedł_list_z_Monachium_1200x400_kawiarenka_kryminalna (2).jpg?width=1200&height=400 "Hakan Nesser, Przyszedł list z Monachium")
Preston i Child – twórcy przygód doktora Pendergasta – proponują czytelnikom nową kryminalną serię z kobiecym duetem w roli głównej: utalentowaną archeolożką Norą Kelly i agentką FBI Corrie Swanson. Na dobry początek przyjdzie im zmierzyć się z zagadką słynnej Wyprawy Donnera z 1846 roku. To właśnie wtedy w poszukiwaniu lepszego losu kilkanaście rodzin pionierów ze Środkowego Zachodu postanowiło przenieść się do Kalifornii. W trakcie przeprawy przez góry Sierra Nevada doszło do tragedii. Z osiemdziesięciu siedmiu członków wyprawy śmierć poniosło czterdzieści jeden osób.
Upłynęły bez mała dwa stulecia od wyprawy kierowanej przez George Donnera i narosło wokół niej wiele teorii spiskowych. Fiasko ekspedycji okrzyknięto mianem największej tragedii w historii amerykańskich ruchów migracyjnych. A zamiast odpowiedzi, dlaczego tak się stało i rzeczowych wyjaśnień, tylko przybyło pytań i wątpliwości. Autorzy „Starych kości” postanowili odkurzyć tę historię i ubarwić ją beletrystycznie w formie dwuwątkowej opowieści.
Ekscentryczny historyk Clive Benton zaraża Norę Kelly pomysłem ponownego zbadania tematu wyprawy z 1846 roku. Prosi ją o przeprowadzenie ekspedycji naukowej, której celem byłoby ustalenie lokalizacji jednego z kilku obozowisk sławetnej wyprawy – Zaginionego Obozu. To w nim miało dojść do najbardziej okrutnych wydarzeń – uwięzieni w kilkumetrowych zaspach, wycieńczeni i wygłodniali pionierzy dopuścili się aktów kanibalizmu.
Spodziewając się negatywnej reakcji naukowców na propozycję (no bo, czy odkrycie, kto kogo skonsumował w XIX wieku, ma naprawdę aż taką wagę?), Benton przechodzi do planu B. Clive wspomina badaczom o pokaźnej ilości złota, które rzekomo przewozili pionierzy. Kusi wizją odkrycia zaginionych monet o rynkowej wartości dwudziestu milionów dolarów. To ostatecznie rozwiewa wątpliwości dyrekcji Instytutu Archeologicznego w Santa Fe. Rusza wyprawa, na czele której staje Nora Kelly.
Równolegle poznajemy drugą główną bohaterkę – agentkę specjalną Corinne Swanson. Świeżo upieczona śledcza oddziału w Albuquerque dostaje sprawę związaną z bezczeszczeniem grobów. Otóż w parku pamięci na przełęczy Glorietta strażnicy zastają rozkopany grób ofiary wojny secesyjnej, a w nim zakrwawione ciało mężczyzny. W toku śledztwa wychodzi na jaw, że sprawcy zabrali z trumny część szkieletu pochowanej w niej zagorzałej konfederatki, która poległa w bitwie na przełęczy. Czy to rezultat działań satanistycznej sekty? A może niezrównoważonego psychicznie kolekcjonera historycznych artefaktów? Odpowiedzi, jak i sprawców musi znaleźć agentka Swanson.
W miarę upływu lektury pojawia się coraz więcej elementów wspólnych dla obu historii. W pewnym momencie Swanson prosi o pomoc archeolożkę Kelly. Zwarcie szeregów przez bohaterki sprawi, że śledztwo nabierze tempa. Żadna z bohaterek nie jest świadoma czyhającego na nie zagrożenia. A komuś bardzo zależy na tym, by pewne tajemnice nigdy nie ujrzały światła dziennego.
Preston i Child sprawnie miksują fakty historyczne z bujną pisarską wyobraźnią. Wyprawa Donnera, choć sama w sobie doniosła dla dziejów Stanów Zjednoczonych, dzięki rozbudowaniu jej o wątek ukrytego gdzieś wysoko w górach skarbu nabrała sensacyjnego charakteru. Autorzy zręcznie wciągają czytelników w meandry tej opowieści.
Na szczególną uwagę zasługuje syntetyczne i nienachalne przybliżenie zawodu archeologa. Bardzo ciekawie autorzy opisują tę statyczną, wydawać by się mogło, profesję. Zwłaszcza specyfikę prac poszukiwawczych, wykopalisk czy użycia nowinek technologicznych pomocnych w badaniu artefaktów. Poprzez postać Kelly dowodzą, że w tej branży, poza fachową wiedzą kierunkową, potrzebne są też nie lada umiejętności interpersonalne. W podległym Norze zespole badaczy szybko dochodzi do konfliktów, które mogą nawet pogrzebać całą wyprawę. Wizja odkrycia wielkiego skarbu staje się papierkiem lakmusowym charakterów członków ekipy, w których chciwość wygrywa z etosem pracy naukowca. Pisarski tandem znakomicie zarysowuje swoje postacie pod względem psychologicznym.
Interesujące smaczki odnajdą w „Starych kościach” także fani militariów i kryminalistyki. Opisy modeli broni, rodzajów amunicji czy wyimki z analiz balistycznych świadczą o skrupulatności autorów powieści i profesjonalizmie ich warsztatu.
Poza tym w klimacie tej powieści doskonale odnajdą się też wielbiciele serialu wszech czasów, czyli „Breaking Bad”. Można się natknąć w „Starych kościach” na kilka nawiązań do opowieści o dealerach narkotykowych z Albuquerque.
„Stare kości” to ciekawa historia oparta na prawdziwych wydarzeniach, ubrana w płaszczyk sensacji.
Douglas Preston, Lincoln Child
„Stare kości”
przeł. Jan Kraśko
Wydawnictwo Agora
Warszawa, 2022
380 s.
