FBI na Dzikim Zachodzie – Preston&Child, Ogon skorpiona

Takie rozwiązanie prowadzącej śledztwo agentce Swanson podpowiada intuicja – choć nie ma na to niezbitych dowodów i równie dobrze mężczyzna mógł umrzeć z przyczyn naturalnych. Jego zwłoki leżą wysoko w górach w trudno dostępnym terenie. Ukryte w piwnicy zrujnowanego domu, przysypane piaskiem, wskutek upływu czasu i sprzyjających warunków atmosferycznych uległy częściowej mumifikacji. Teraz trzeba je ostrożnie wydobyć, przewieźć do laboratorium i poddać precyzyjnym badaniom.

I choć Corrie wie, że może wezwać wyspecjalizowaną w tym celu jednostkę FBI, to woli prosić o wsparcie dobrą znajomą Norę Kelly. Po podobny trik autorzy sięgnęli już w pierwszym tomie serii pt. „Stare kości” (recenzję przeczytacie TUTAJ). Swanson obwinia się o niepowodzenie niedawnej akcji odbicia zakładnika i uważa, że jest na cenzurowanym u przełożonych. Nie chce kolejnego blamażu. Wszak gdyby okazało się, że śmierć mężczyzny nie miała znamion przestępstwa, wyszłaby na panikarę. Pomaga im szeryf hrabstwa Socorro. Homer Watts to ogorzały słońcem dwudziestotrzylatek, w kowbojskim kapeluszu i z dwoma coltami przytroczonymi do pasa. Przystojniak niczym wyjęty ze starego westernu z miejsca wpada w oko agentce.

Mimo fachowej pomocy, bogatego instrumentarium badawczego i determinacji w działaniu śledztwo nie idzie po myśli bohaterów. Pewien szabrownik złapany na gorącym uczynku milczy, a gdy już otwiera usta, to tylko po to, by złożyć Corrie niedwuznaczną propozycję. Z kolei Nora przez oderwanie się od swoich zawodowych obowiązków ma tyły w pracy. Z czasem problemów przybywa: ginie ważny świadek, znikają dowody, w ich miejsce ktoś podrzuca intrygujące, lecz fałszywe artefakty. Prace dochodzeniowe grzęzną. Komuś bardzo zależy, żeby prawda o wydarzeniach sprzed pięciu dekad nie ujrzała światła dziennego.

Policyjne poczynania komplikuje fakt, że dawna osada górnicza sąsiaduje z poligonem. Wojsko rygorystycznie strzeże swojego terenu i niechętnie dzieli się informacjami o prowadzonych tam działaniach. Gdy poznamy jedno z nich, okładka powieści nabierze dla nas dodatkowej symboliki... W każdym razie żołnierze skoszarowani w Białych Piaskach napsują sporo krwi Swanson i Kelly. Pod koniec opowieści autorzy puszczają wodze fantazji – poligon staje się miejscem wyjątkowo spektakularnych wydarzeń, przez co „Ogon skorpiona” zyskuje iście hollywodzką oprawę i rozmach.

Oprócz brawurowego tempa i wciągającej intrygi kryminalnej lektura dostarcza także atrakcyjnej w formie lekcji historii Ameryki Północnej. Autorzy w skondensowanej formule, syntetycznie ukazują podbój ziem Dzikiego Zachodu, z naciskiem na rejon Rio Grande: najazdy kolonizatorów, konkwistadorów, misjonarzy przemocą rugujących rdzennych mieszkańców z ich terytoriów i podstępem wymuszających przyjęcie chrześcijaństwa. Jest też jeszcze masowa grabież złota. Ujął mnie chłodny realizm i nonkonformizm w wykonaniu autorów, którzy tą powieścią wylewają kubeł zimnej wody na rozpalone głowy apologetów wielkich odkryć geograficznych i rzekomego triumfu cywilizacji Starego Lądu.

Zaskoczyła mnie też przedstawiona w powieści złożoność i poziom organizacji struktur militarnych oraz służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne w Stanach Zjednoczonych. Z lektury wyłania się obraz systemu, który wykształcił szereg dziedzinowych, bardzo wyspecjalizowanych komórek gotowych na różnorakie scenariusze działań. Jednostki te mają ściśle ograniczony przepisami prawa i dobrymi praktykami zakres kompetencji, odpowiednie kadry, adekwatne wyposażenie i budżet. Co wcale nie oznacza, że jest to organizm idealny i pozbawiony błędów. Kuleje weryfikacja kandydatów do służby (tak w FBI jak i w armii), jak i wewnętrzny nadzór nad polityką kadrową. Boleśnie doświadcza tego Corrie mocująca się na co dzień z kolegami-mizoginami umniejszającymi rolę kobiet w służbach specjalnych czy szerzej w życiu publicznym. Swanson stara się znosić seksistowskie przytyki, choć niekiedy wybucha i odpowiada pięknym za nadobne złośliwcom, dziadersom i denialistom zmian społecznych.

Uwrażliwianie czytelników na problem nierówności płciowych to istotna agenda autorów. Drugiej bohaterki – Nory Kelly – Preston i Child również nie oszczędzają. Archeolożka walczy zawzięcie o wakat dziekana wydziału archeologii i po drodze ciągle musi udowadniać, że jednak nie jest wielbłądem. Obala stereotypy, tłumaczy, że ma wykształcenie i doświadczenie równe innemu kandydatowi. Z jednej strony smutne to, z drugiej krzepiące bo rezolutne protagonistki biorą te wszystkie zniewagi na klatę i torują ścieżki w szowinistycznej dżungli nader ostrą maczetą.

Jest więc „Ogon skorpiona” nie tylko świetną rozrywką, ale i powieścią podnoszącą ważne kwestie społeczne.

Douglas Jerome Preston, Lincoln Child

„Ogon skorpiona”

przeł. Jan Kraśko

Wydawnictwo AGORA

Warszawa, 2023

400 s.